1
دانشجوی کارشناسی ارشد گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد آزادشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، آزادشهر، ایران
2
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد آزادشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، آزادشهر، ایران
چکیده
در این پژوهش شعر این دو شاعر در مبحث ادبیات اعتراض مورد تجزیه و تحلیل و شباهتها و تفاوتهای مفهومی و کلامی آنان مورد بررسی تطبیقی قرار میگیرد. موضوعاتی که به صورت تمثیلی در شعر سید حسن حسینی شامل مسائل اخلاقی، اجتماعی و فرهنگی میشود. از قبیل فراموشی آرمانهای انقلاب، کمرنگ شدن ارزشهای انسانی و معنوی و اعتراض به خود از نمونههای موضوعات نمادین اعتراضی وی هستند. شیوۀ بیان اعتراض در اشعار حسینی بیشتر طنز، سوگسروده، مدح و حسرت است. موضوعات تمثیلی مورد اعتراض در اشعار محمود درویش، اعتراض به دشمن غاصب، فراموشی گذشته و سکوت و سکون مردم جهان و خود اعراب نسبت به مسئلۀ فلسطین است. در آثار محمود درویش همۀ اعتراضها حول محور وطن شکل میگیرد. شیوۀ بیان وی در سرودههای نمادین اعتراضیاش، تهدید، پرسش، سوگسروده و حسرت است. حسینی و درویش هر دو شاعر اجتماع خود و دردهای مشترک ملی هستند، اگر چه درویش به دلیل وابستگی نژادی به اعراب، اجتماع بزرگتری را در سرودههایش مدنظر دارد.
آژند، یعقوب (1385)، تجدد ادبی در دوره مشروطه، تهران: موسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی.
اصلانی، محمدرضا (1385)، فرهنگ واژگان و اصطلاحات طنز، همدان: کاروان.
بهبودی، هدایت (1373) «ادبیات انقلاب»، مجموعه مقالههای سمینار بررسی ادبیات انقلاب اسلامی، (5-3 دی ماه 1370)، تهران: نشر سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت).
بیدج، موسی (1380)، فراتر از میراث خون، تهران: پالیزان.
-------- (1389)، مقاومت و پایداری در شعر عرب (از آغاز تا امروز)، تهران: بنیاد حفظ و آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس.
پاینده، حسین (1384)، محنت، نوستالژی و جست‌وجوی هویت؛ یادداشت‌هایی در حاشیۀ سفر به تاجیکستان، روزنامۀ شرق، 2 و 5 شهریور.
پشتدار، علیمحمد (1389)، «چشمانداز آزادگی و ادب اعتراض در شعر فارسی»، دو فصلنامه علوم ادبی، سال سوم، شمارۀ پنجم، صص 172-157.
تجلیل، جلیل (1373)، ویژگیهایی از شعر انقلاب اسلامی، مجموعه مقالههای سمینار بررسی ادبیات انقلاب اسلامی، (5-3 دی ماه 1370)، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت).
ترابی، ضیاءالدین (1384)، شکوه شقایق «نقد و بررسی شعرهای دفاع مقدس»، قم: سماء.
حسینی، سید حسن (1365)، همصدا با حلق اسماعیل، تهران: سورۀ مهر.
------------- (1371)، گنجشک و جبرئیل، تهران: افق.
------------- (1381)، گزیده شعر جنگ و دفاع مقدس، تهران: سوره مهر.
------------- (1385)، از شرابههای روسری مادرم، تهران: انجمن شاعران ایران.
------------- (1386)، سفرنامۀ گردباد، تهران: انجمن شاعران ایران.
------------- (1387)، نوشداروی طرح ژنریک، تهران: سورۀ مهر. چ ششم.
------------- (1388)، در ملکوت سکوت، تهران: انجمن شاعران ایران.
درویش، محمود (1358)، آخر شب، ترجمۀ موسی اسوار، تهران: سروش.
----------- ، سمیحالقاسم، فواز عید و ... (1380)، فراتر از میراث خون (شعر مقاومت فلسطین)، گردآورنده و مترجم موسی بیدج، تهران: پالیزان.
-----------، سمیح القاسم، توفیق زیاد و ... (1380)، تپۀ آویشن (مجموعۀ شعر هنر و ادب پایداری ملل 1، شعر مقاومت فلسطین)، انتخاب اشعار و برگردان سیروس طاهباز، تهران: فرهنگگستر.
رادفر، ابوالقاسم (1373)، دگرگونیها و ویژگیهای ادبیات انقلاب اسلامی در یک نگاه، مجموعه مقالههای سمینار بررسی ادبیات انقلاب اسلامی، (5-3 دی ماه 1370)، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت).
رضایی، احمد (1387)، نوستالوژی دلتنگی و حسرت عارفانه در شعر سالهای نخستین پس از جنگ تحمیلی، کتاب ماه ادبیات (ویژهنامه بررسی ادبیات انقلاب اسلامی 1) شماره 22، بهمن.
رضایینیا، عبدالرضا (1386)، من یوسفم پدر، تهران: سروش.
زرقانی، سید مهدی (1384)، چشمانداز شعر معاصر ایران، تهران: ثالث با همکاری انتشارات دبیرخانه شورای گسترش زبان ادبیات فارسی.
سنگری، محمدرضا (1380) نقد و بررسی ادبیات منظوم دفاع مقدس ج 1 (ادبیات پایداری در اسلام و ایران)، تهران: پالیزان.
------------- (1380)، نقد و بررسی ادبیات منظوم دفاع مقدس، ج 2 (آفاق شعر دفاع مقدس، ویژگیهای کلی شعر دفاع مقدس)، تهران: پالیزان.
------------- (1380)، نقد و بررسی ادبیات منظوم دفاع مقدس، ج 3 (تمایل سبکشناسانه، بررسی قالبها و گزینش نمونهها)، تهران: پالیزان.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1380)، ادوار شعر فارسی از مشروطیت تا سقوط سلطنت، تهران: سخن.
----------------- (1380)، شعر معاصر عرب، تهران: سخن.
صفارزاده، طاهره (1350)، شعر پالاینده است، مصاحبه با محمد حقوقی، مجلۀ فردوسی.
غنیمی، محمد (1373)، ادبیات تطبیقی، تاریخ و تحول، اثرپذیری و اثرگذاری فرهنگ و ادب اسلامی، ترجمه، شرح و تعلیق، سید مرتضی آیتاللهزاده شیرازی، تهران: امیرکبیر.
فرزاد، عبدالحسین (1380)، رؤیا و کابوس، شعر پویای معاصر عرب، تهران: مرکز بینالمللی گفتگوی تمدنها.
کاظمی، محمد کاظم (1390)، ده شاعر انقلاب، تهران: سوره مهر.
گلدمن، لوییس (1371) جامعهشناسی ادبیات (دفاع از جامعهشناسی رمان)، ترجمه محمد پوینده، تهران: نشر هوش و ابتکار.
لنگرودی، شمس، (1377) تاریخ تحلیلی شعر نو، ج اول و دوم، تهران: مرکز. چ چهارم.
موسوی گرمارودی، سید علی (1388)، دگرخند (درآمدی کوتاه بر طنز و هجو و هزل در تاریخ معاصر)، تهران: انجمن قلم ایران.
ولک، رنه، اوستین وارن (1382) نظریه ادبیات، ترجمه ضیاء موحد و پرویز مهاجر، تهران: شرکت علمی و فرهنگی. چ دوم.
رنجبر, لیلا, علیمی, ماندانا. (1396). بررسی تطبیقی تمثیل در اشعار محمود درویش و سید حسن حسینی. فصل نامه تحقیقات تمثیلی در زبان و ادب فارسی, 9(31), 49-65.
MLA
لیلا رنجبر; ماندانا علیمی. "بررسی تطبیقی تمثیل در اشعار محمود درویش و سید حسن حسینی". فصل نامه تحقیقات تمثیلی در زبان و ادب فارسی, 9, 31, 1396, 49-65.
HARVARD
رنجبر, لیلا, علیمی, ماندانا. (1396). 'بررسی تطبیقی تمثیل در اشعار محمود درویش و سید حسن حسینی', فصل نامه تحقیقات تمثیلی در زبان و ادب فارسی, 9(31), pp. 49-65.
VANCOUVER
رنجبر, لیلا, علیمی, ماندانا. بررسی تطبیقی تمثیل در اشعار محمود درویش و سید حسن حسینی. فصل نامه تحقیقات تمثیلی در زبان و ادب فارسی, 1396; 9(31): 49-65.
)